Gmina Potok Wielki leży na skraju Wyżyny Lubelskiej i Kotliny Sandomierskiej. Jej północną część obejmują Wzniesienia Urzędowskie. Część południowa gminy położona jest na Równinie Biłgorajskiej zwanej też Puszczańską. Tu sięga masyw Lasów Janowskich. W pobliżu gminy, od strony wschodniej biegnie, przez Wierzchowiska, Godziszów, Frampol krawędź Roztocza. Usytuowanie w obrębie i sąsiedztwie kilku jednostek fizjograficznych decyduje o bogatym, zróżnicowanym krajobrazie gminy.
Gmina Potok Wielki zajmuje obszar 98 km2 i zamieszkuje ją 5 370 mieszkańców. Położona jest w odległości 70 km na południe od Lublina.
W skład gminy Potok Wielki wchodzą sołectwa: Kolonia Potok Wielki, Potoczek, Potok Stany, Potok Stany Kolonia, Potok Stany Kolonia Trzecia, Potok Wielki cz. II, Popielarnia, Radwanówka, Stawki, Osówek, Osinki, Zarajec Potocki, Wola Potocka, Dąbrówka, Dąbrowica, Maliniec, Potok Wielki.
Klimat gminy jest zróżnicowany. W części północnej - surowszy, zaś w południowej - łagodny. Rekordowo długi jest tu okres wegetacyjny (ponad 220 dni). Średnia temperatura stycznia - około -3oC, średnia temperatura lipca - powyżej 18oC. Roczne opady. Roczne opady dochodzą do 700 mm, średnie roczne zachmurzenie nie przekracza 60 %. Warunki naturalne sprzyjają rolnictwu, są też korzystne dla rozwoju turystyki i wszelkich form wypoczynkowych.
W gminie nie ma uciążliwego dla środowiska naturalnego przemysłu, nie prowadzi się tu nadmiernej wycinki lasów, nie osusza naturalnych bagien i mokradeł stanowiących nie tylko ciekawy element krajobrazu ale, także ostoję rzadkich gatunków zwierząt i roślin. Opieką otaczane są leśne uroczyska, jeziorka, pomniki przyrody.
Pierwotny charakter fragmentów puszczy został zachowany w wielu miejscach. I z tego powodu gmina Potok Wielki jest wspaniałą, jedyną w swoim rodzaju enklawą natury.
Na terenie Gminy występują gleby zróżnicowane pod względem struktury, ukształtowania i jakości. W północnej części Gminy występują gleby dobrej jakości, wykorzystywane rolniczo. Funkcjonują na tym obszarze dobrze rozwinięte indywidualne gospodarstwa rolne. Południowa część Gminy charakteryzuje się równinnym terenem bogatym w naturalne zbiorniki wodne, w których prowadzona jest hodowla ryb (karp królewski).
